Een jonge Duitse antropoloog onderneemt een studiereis naar Rub' Al-Khali, Arabisch voor leeg kwartier. Naast de andere leden van de expeditie wordt hij vergezeld door het verslag van een soortgelijke onderneming op het einde van de 18e eeuw. Gedateerde dagboekfragmenten leiden hem en de lezer stap voor stap binnen in een verhaal dat zich afspeelt op verschillende plaatsen in Europa, Azië en Noord-Afrika. Chroniqueur van dit reisverhaal is Alois Schnittke en al vlug wordt duidelijk hoe moeilijk deze tocht verliep. Zes maanden hebben de expeditieleden nodig om van Weimar via Damascus, Jeruzalem en de Sinaï-woestijn in Caïro te komen. Daar moeten ze eerst in quarantaine en missen ze de karavaan om door te reizen naar het zuiden. Schnittke krijgt daardoor de gelegenheid uitgebreid te berichten over het leven, de rechtsgang en de volksspelen in Caïro. Die volksspelen zullen trouwens herhaaldelijk een plaats krijgen in zijn verslag, net als muziekinstrumenten, rookgerief of andere alledaagse dingen en gebruiken. Parallel met dit reisverslag ontwikkelt zich het verhaal van de tweede expeditie, die zich in onze tijd situeert. Waar de verhalen elkaar kruisen, vallen vanzelf gelijkenissen en verschillen op. Net als Schnittke reist de jonge antropoloog naar Jemen en ook hij houdt een dagboek bij. Schnittkes kroniek is een welgekomen bron van informatie met het oog op zijn reisdoel: het verzamelen van literatuur en praktische uitleg over Jemenitische volksspelen en hun invloed op en samenhang met de culturele ontwikkeling van de volksgemeenschap. Hij ontdekt verschillende gewelddadige spelen en brengt ze in verband met de strenge scheiding tussen mannen en vrouwen. Een Jemeniet vertelt hem dat hij nooit een volksgenote wil trouwen, omdat hij haar misschien nooit ongesluierd, laat staan naakt zal zien. Ligt daar de verklaring van de ongewone tederheid van mannen onder elkaar, hoewel op homofilie de doodstraf staat? Deze omvangrijke roman, waarin twee verhaallijnen met elkaar verweven worden, vraagt de nodige concentratie om personages en hun geschiedenis goed te doorgronden. Maar je krijgt er heel wat voor in de plaats. Beide verhalen ontwikkelen zich langzaam, voortdurend gestoffeerd met uitweidingen over roken of koffie drinken, dansen, Arabische markten of seksualiteitsbeleving. Toch behoudt de roman voldoende spankracht. Beide expedities willen hun doel bereiken en weten dat ze zich in een avontuur storten. Ze kampen met ziektes, overwinnen fysische en mentale barrières en hongeren naar kennis en veelvuldige ontmoetingen met Jemenieten. Ze ervaren ook hoe gastvrijheid gekoppeld is aan beperkte bewegingsvrijheid en dat met de wetten en tradities van een land niet mag gespot worden, waardoor ook vragen rijzen over de eigen cultuur of over de achterdocht tegenover wat vreemd is. Het verhaal is grotendeels geschreven in een beschrijvende taal. Bespiegelingen staan cursief gedrukt. Een ongewone, maar originele en bijzonder interessante roman. [Dirk Magerman] Hide text

Dit omvangrijke boek vertelt van een reis door het Midden-Oosten op weg naar Jemen ('Het leeg kwartier'). Een Duitse antropoloog onderneemt deze om verschillende kinderspelen uit dat gebied te verzamelen. In een aanhangsel worden ze met hun Arabische namen opgesomd met verwijzingen naar waar ze in het boek ter sprake komen. Hij leest onderweg een oude kroniek over een ongunstig afgelopen expeditie in het Oosten. Deze laatste is voor een goed deel samengesteld uit achttiende- en negentiende-eeuwse reisverslagen, waarvan die van J.L. Urckhardt, Charles M. Doughty, T.E. Lawrence (of Arabia!) wellicht de bekendste zijn en ook in een nawoord worden opgenoemd. Het zijn steeds korte hoofdstukjes waarbij in de loop van het verhaal erg veel aan de orde komt, behalve over kinderspelen ook over cultuur, omgangsvormen, geloof en bijgeloof (het boze oog, de djinn), geschiedenis (de slavernij), muziek, badhuis. Misschien was toch ook een overzicht van Arabische termen wel nuttig geweest. Een heel speciaal en zeer leesbaar boek. Kleine druk. Hide text